Japonya’da forum denince akla gelecek ilk isim 2channel, kısaca 2ch (ちゃんねる, ni channeru) olmalı kuşkusuz. Her gün binlerce mesajın atıldığı, yazarların “belli olmadığı”, aklınıza gelen her şeyin konuşulabildiği bir mekan burası. Japan-Fans’dan çok ama çok farklı gözüküyor değil mi? Dahası var…

2ch, bizim bildiğimiz ve çoğu sitede kullanılan mybb, Phpbb gibi popüler forum yazılımlarını kullanmıyor. Aslında sadece basit bir textboard. Üyelik alımının olmadığı, avatar, imza hatta kullanıcı adınızın bile olmadığı bir site. Dolayısıyla yazılan tüm mesajlar anonim bir şekilde siteye eklenebiliyor.

1999 yılında Hiroyuki Nishimura tarafından kurulan site günümüzde Japonya’nın en aktif internet ortamını oluşturuyor. Siteye günde milyonlarca mesajın gönderildiği biliniyor. Bugün tıpkı Ekşi Sözlük’ün yaptığını yapıyor, buradaki mesajlar, eleştiriler basında kendisine yer bulabiliyor. Ve muhtemelen tüm ünlülerin bir şekilde takip ettiği, kendisi hakkındaki yorumlara şöyle bir baktığı ve kim bilir, belki bir şeyler karaladığı bir yer.

2ch’de hemen her konuda bir şeyler bulabilmek mümkün. 600’den fazla bölümün olduğu sitede anime, manga, televizyon programları, diziler, sanatçılar, müzik, sinema gibi popüler sanat türlerinin yanı sıra bilgisayarlar, video oyunları, aşçılık, hayvanlar, spor ve bunun gibi aklınıza gelebilecek hemen her konuda bir başlık mevcut.

Bir textboard olmasının özelliklerini taşıması dolayısıyla bugün içerisinde ilginç olaylarla karşılaşmak da mümkün. Örneğin bir başlığın 1000 mesaja geldiğinde kapatılması gibi. Evet, bu nedenle bir çok konu seri halinde başlıklara sahip. Genelde 900’lü mesajlara gelindiğinde bir kullanıcı gönüllü olarak yeni başlığı açıyor ve muhabbet başlık kapandığında oradan devam ediyor. 2ch’nin gösteriminde duran kapalı başlıklar da bir süre sonra siteden kaldırılıyor. Bunun en büyük sebebi sitenin çok aktif olması ve yerden kazanmaya çalışmaları. Fakat logsoku, read2ch ve benzeri bir çok sitede eski başlıkları arşivlenmiş olarak bulabilmek mümkün oluyor.

2ch zamanla kendi formatını, jargonunu oluşturmuş. Bugün içerisini detaylıca inceleyip ortama alıştığınızda bu ne demek istemiş diyebileceğiniz mesajları artık anladığınızı görebiliyorsunuz. Örneğin başlıklarda あげ/アゲ (age) yazısını gördüğünüzde bunun ne anlama geldiğini ilk başlarda düşünebilirsiniz. Bu sadece あげる/アゲる/上げる (ageru) kelimesinden gelen, aşağıya düşen başlıkları yukarıya çıkartmak ve yeniden görünmesini sağlamak amacıyla yazılan mesajlar. Bunu sitede dolaştığınızda yavaş yavaş öğreniyorsunuz. Bunun dışında başlığı sevmediniz mi? O zaman さげ/サゲ (sage) yaarak en alta doğru yolluyorsunuz. Bu da genelde fazla sevilmeyen başlıklara yapılan bir uygulama.

Ve üstteki resimde gördüğünüz karakterler. 2ch’in en karakteristik özellikleri smiley’ler. 2ch bir textboard olduğu için çeşitli karakterler kullanılarak çok ilginç resimler çizebilmek mümkün oluyor. Yukarıda da gördüğünüz (ki bunlar bir şey değil) şekiller ve bunların çok daha fazlasına her 2ch başlığında karşılaşmanız çok doğal. Özellikle de bazıları tam bir sanat eseri kıvamında gözüküyor. Nasıl yapmışlar, uğraşmışlar diye düşünmeden etmek güç.

2ch’nin Japon toplumunda kesinlikle özel bir yeri var. Ve Japonlar burayı özgürce kullanıyor. Özellikle haber başlıklarında Japonların sevmedikleri ülkeler, kişilikler ile ilgili haberler varsa ve bu haberler hoşlarına gitmemişse, mesajların anonim olmasını da arkalarına alarak ırkçı, kötü yorumlar da yapılabiliyor. Sitede sadece ülkeler için de değil, Japon medyasının ünlü isimleri, sanatçılar vs. için de iyi olduğu kadar kötü yorumlar da mevcut. Site özellikle Japon anayasına aykırı olan yorumları son dönemde kaldırıyor. Fakat bir çok başlıkta da konuyla alakasız olarak araya karışanlarca Kore ve Çin’e yapılan kötüleme mesajlarını okumanız olanaklı. Yani tam olarak bir sansürlemeden söz edilemez.

2ch’nin yarattığı karakterlerden birisi de var ki, yazının sonlarına doğru Densha Otoka’dan da bahsetmek gerektiği düşüncesindeyim. 2004 yılında bir trende sarhoş bir adamın bir bayana sataştığını gören ve kimse müdahale etmediği için adama kendisi müdahale eden ve bunun ardından kurtardığı bayanla arkadaşlığa başlayan bir adamın hikayesi Densha Otoko. Yaşadığı bu olayı 2ch’de bir başlıkta anlattığında diğer yazarlar ona Tren Adam anlamına gelen Densha Otoko ismiyle seslenmeye başlıyorlar. Densha Otoko aslında hayatında hiç kız arkadaşı olmamış bir otaku. Bu yüzden ilişkisinde takıldığı her noktada 2ch’deki yazarlardan tavsiye ve yardım alıyor. Öyle ki bu hikaye bugün 2ch’nin yarattığı en büyük karakter olarak bir mangaya, filme ve televizyon dizisine adapte edildi.

2ch’nin benzeri siteler de sonraki dönemde yapıldı. Bunların çoğu resimli imageboard’lardı aslında. 2chan (Futaba Channel), 2001’de 2ch’nin kapatılma riskiyle karşı karşıya olduğu dönemde 2ch kullanıcıları için bir yedek olarak kurulmuştu. Bugün o da 2ch gibi yoluna devam ediyor. 4chan adlı site de 2chan’dan etkilenerek ortaya çıktı ve bugün tüm dünyada 2chan’in başlattığı akımı başarıyla sürdürüyor.

Yazının sonuna gelirken genel olarak baktığımızda 2ch’nin kurulduğundan bu yana Japon toplumunun kendisini dışa vurumu olduğu net bir şekilde görülüyor. Bugün bu forumu artık sadece Japonlar değil, Japonya ile bir şekilde bağlantısı olan herkes ilgi alanı içerisinde takip etmeye çalışıyor. Ve sizler de hem Japonca’nızı geliştirmek, hem sevdiğiniz şeyler hakkında Japonların da yorumlarını almak, ilk haberleri okumak istiyorsanız, evet 2ch’ye girmeli ve takipçisi olmalısınız. Korkarım tüm mesajları okumaya asla yetişemeyeceksiniz.

2ch Web Adresi: http://www.2ch.net/

2ch İngilizce Rehber: http://services.4-ch.net/2chportal/ (Tüm bölüm adlarını, pek güncel ve doğru çeviri değil ama, İngilizce olarak bulmak mümkün)